Gürcistan Hakkında Özet Bilgiler
Ülke Arması Gürcistan Bayrağı Coğrafya; Gürcistan’ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer almaktadır. Ülkenin batısında Karadeniz sahilleri bulunmaktadır.
Karadeniz sahili ve Rion havzasında ılık, nemli ve yarı tropik bir iklim hüküm sürmektedir. Gürcistan doğusunda daha karasal ve sert bir iklim hüküm sürmektedir. Kışları soğuk, yazları ise kuru ve sıcaktır.
Gürcistan’da çay ve fındık yetiştiği gibi yarı tropik ikliminden dolayı mandalina ve limon gibi turunçgiller de yetişmektedir.
Gürcistan’da Hazar Denizi havzasına akan Mtkvari (Kura) (1515 km), Tergi (623 km) Alazani (351 km) ve Karadeniz havzasına akan Çoruh (438 km), Rioni (327 km) ve Enguri (213 km) nehirleri bulunmaktadır.
Gürcistan’ın Şara (5068 m), Kazbeg (5047 m), Rustavi (4960 m), Tetnults (4852 m) ve Uşba (4700 m) dağları mevcut.
Gürcü Alfabesi
Gürcü alfabesi MÖ 5. yüzyılda bulunmuş ve MÖ 284’de İberia Kralı 1. Parnavaz tarafından geliştirilmiştir. Gürcü alfabesi en eski 14 alfabe içerisindedir.
Gürcü Alfabesi Gürcüler kendilerini Kartvelebi olarak, ülkelerini Sakartvelo, dillerini de Kartuli olarak adlandırır.
Farsça’dan Türkçeye geçen Gürcü kelimesinin kökenine ilişkin iki farklı teori bulunmaktadır. Bunlardan ilki, Eski Yunan’da, tarımla ilişkili anlamındaki georgicus sözcüğünden geldiğine ilişkin teoridir. Diğer bir teori de Gürcü adının Aziz Giorgi’den türemiş olduğunu belirten kaynaklardır.
Siyasi yapı; Gürcistan veya resmi adıyla Gürcistan Cumhuriyeti olarak bilinen ülke, seküler, üniter ve başkanlı cumhuriyet olan bir temsili demokrasi ile yönetilmektedir. Gürcistan, Birleşmiş Milletler’e, Avrupa Konseyi’ne, Dünya Ticaret Örgütü’ne, Karadeniz Ekonomik İşbirliği’ne ve GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü’ne üyeliği olan bir ülkedir. NATO üyeliği ve ileride Avrupa Birliği’ne üye olmak için de ciddi çalışmaları bulunmaktadır.
Gürcistan vatandaşlarının Avrupa Birliği ülkelerine 3 ay veya bir yıl içinde toplamda 6 ay olmak üzere vizesiz serbest dolaşım hakları bulunmaktadır.
Gürcistan, iki özerk cumhuriyet (Abhazya, Acara) ve on idari bölgeden oluşur.
Devlet Başkanları
1. Devlet Başkanı Zviad Gamzahurdiya
2. Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze
3. Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili
4. Devlet Başkanı (şuanki) Giorgi MargvelaşviliGürcistan Sorunlu Bölgeler Politik; SSCB’nin dağılma sürecine girmesinin ardından, 28 Nisan 1991’de, Gürcistan Parlamentosu Gürcistan’ın bağımsızlığını ilan etmiştir.
Daha önce Rusya siyaseti etkisi altında olan ülke 2003 yılında ABD merkezli sivil toplum örgütleri muhalefeti harekete geçirdi. Kadife Devrim diye adlandırılan ve ‘demokrasi’ vaatleri veren bu hareket sonucunda Devlet Başkanı Şevardnadze istifa etti.
2004 tarihinde yapılan seçimlerde Saakaşvili, ezici çoğunlukla iktidarı ele geçirdi. Turuncu Devrim olarak da adlandırılan bu geçiş, daha sonraları özellikle batı basını tarafından Gül Devrimi diye adlandırıldı.
2008 yılında Güney Osetya savaşı olarak bilinen Rusya ile savaş yaşandı
Ağustos 2008 tarihinde Güney Osetya – Rusya – Gürcistan ve son olarak Abhazya’nın katılımı ile aralarında gerçekleşen gerilim ve çatışmalarla 2008 Güney Osetya Savaşı meydana geldi. İki hafta içerisinde gerçekleşen olaylar ve çatışmalar sonucu taraflar ateşkes anlaşmasında bulundu.
Gürcistan Güney Osetya ve Abhazya topraklarının işgal altında olduğunu bildirmektedir. Rusya dünyadan gelen tepkilere rağmen Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlığını tanımıştır.
Gürcistan bu olaylar sonrasında ABD, Avrupa ülkeleri ve Türkiye’ye siyasi olarak daha fazla yakınlaşmıştır.
Ekonomi; Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki oluşmuş ve oldukça istikrarsız bir yapı ortaya çıkmıştır. Hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer cumhuriyetlerle arasındaki bağların ortadan kalkması Gürcistan ekonomisini olumsuz etkilemiş, bireysel gelirlerde, tarımsal ve sanayi üretiminde, turizm gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmış, enflasyon ve işsizlik önemli ölçüde artmıştır. Kutaisi gibi kalabalık sanayi şehrinde bulunan fabrikaların çoğu atıl kalmış ve bir süre sonra da kapanmıştır.
Bağımsızlığın ilk yıllarında, yüksek enflasyon, sanayi ve tarım ürünleri üretiminde azalma, ülkeye gelen turist sayısında düşüş ve işsizlik oranındaki artış uzun bir süre devam etmiştir.
1995 yılında Türkiye tarafından başlatılan Ekonomik istikrar programlarının başarıyla uygulanması sonucunda, Gürcistan ekonomisinde gözle görülür bir düzelme kaydedilmiştir.
Gürcistan’da serbest pazar ekonomisinin kurum ve kuruluşlarıyla tesis edilme çalışmalarının başlatılmasından bu yana özel sektörün GSYİH’deki payında artış eğilimi görülmektedir.
Son yıllarda ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye’nin destekleriyle ülke ekonomisi canlanmaya başlamıştır.
Ülkenin dünyaca meşhur şifalı su kaynakları ile kaplıcaları bulunmaktadır. Metal alaşımları üretiminde kullanılan ve önemli ihracat potansiyeline sahip manganez minerallerinin üretimi, halen Sovyet döneminden kalma eski yöntemlerle sürdürülmektedir. Yeryüzündeki en zengin manganez rezervleri Gürcistan’ın Chiatura bölgesinde bulunmaktadır.
Tarım Gürcistan ekonomisindeki en önemli sektörlerden birisidir. Nüfusun yaklaşık %40’ı tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Tarım ve hayvancılık yüzde 20,3 ile GSYİH içindeki en önemli kalemdir (üzüm, narenciye, çay, fındık, sebze, patates, çiftlik hayvanları).
Gürcistan topraklarının %13’ü düz arazi, %33,4’ü meyilli arazi, kalan kısmı da dağlık alandan oluşmaktadır.Toprağın yaklaşık %44’ü tarım amaçlı kullanılmaktadır.Tarım alanlarının %21’i sulu arazidir.
Gürcistan, Karadeniz’e bakan sahil şeridi, dağları, kış turizmine elverişli tesisleri, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile önemli ölçüde turizm potansiyeline sahiptir. Ayrıca zengin termal su kaynakları ve kaplıcaları da birçok turisti ülkeye çekmektedir. Diğer taraftan Avrupa’ya yakınlığı büyük bir avantaj oluşturmaktadır.
1990’lı yılların başında yaşanan güvenlik sorunları ve ekonomik durgunluk nedeniyle, ülkenin turizmi gelişme kaydedememiştir ve ülkeye gelen turist sayısında büyük düşüş yaşanmıştır. Konaklama, uluslararası ulaşım hizmetleri ve diğer birçok altyapı unsuru geliştirilmeye gerek duymaktadır.
Gürcistan’da son yıllarda EBRD ve diğer uluslararası kuruluşlarla birlikte turizm sektöründeki altyapının geliştirilmesine yönelik olarak etkin ve ciddi adımlar atılmıştır.
Dünya Turizm Örgütü (WTO) ve UNESCO’nun iş birliğinde “İpek Yolu Projesi”nin hayata geçirilmesi desteklenmiştir. Projenin amacı, katılımcı ülkeler arasındaki altyapı gelişiminin teşvik edilmesidir.
Etnik yapı; ülke nüfusun yaklaşık %83,8’ini Gürcüler, Acaralar, Lazlar, Megreller, Svanlar oluşturur. Diğer büyük etnik guruplar Azerbaycan Türkleri (%6,5), Ermeniler (%5,7), Ruslar (%1,5), Abhazlar ve Osetlerdir. Ülkede, Asuriler, Çeçenler, Çinliler, Gürcistan Yahudileri, Yunanlar, Kabardeyler, Kürtler, Tatarlar, Türkler, Zazalar ve Ukraynalılar gibi daha küçük gruplar yaşar. Gürcistan Yahudi cemaati, yeryüzündeki en eski Yahudi cemaatlerinden biridir.
Gürcistan nüfusunun büyük çoğunluğu Ortodoks Hristiyan’dır ve nüfusun %81,9’u Gürcistan Ortodoks Kilisesi’ne bağlıdır. Dinsel azınlıklar başında Müslümanlar (%9,9), Ermeni Apostolikler (%3,9), Rus Ortodokslar (%2), Katolikler (%0,8) gelir.
Kültür; 19. yüzyılda Gürcü kültürünü temsil eden en önemli sanatçılar olarak Nikoloz Baratashvili (şair), Alexander Orbeliani (yazar), Vakhtang Orbeliani (şair), Dimitri Kipiani (yazar), Grigol Orbeliani (şair), Ilia Chavchavadze (şair ve yazar), Akaki Tsereteli (şair), Alexander Kazbegi (yazar), Rapiel Eristavi (şair), Mamia Gurieli (şair), Iakob Gogebashvili (yazar), Simon Gugunava (şair), Babo Avalishvili-Kherkheulidze (aktör), Nikoloz Avalishvili (aktör), Nikoloz Aleksi-Meskhishvili (aktör), Romanoz Gvelesiani (ressam), Grigol Maisuradze (ressam), Alexander Beridze (ressam), Ivane Machabeli (çevirmen), Okropir Bagrationi (çevirmen), Sardion Aleksi-Meskhishvili (çevirmen), Kharlampi Savaneli (opera şarkıcısı), Pilimon Koridze (opera şarkıcısı), Lado Agniashvili (yerel şarkıcı), Alioz Mizandari (besteci), ve benzerleri örnek gösterilebilir.
Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te yaklaşık 14 tiyatro faaliyet göstermektedir. Ülkedeki kötü ekonomik koşullar tiyatro ve diğer sanat dallarını olumsuz etkilemiştir. Ancak, Tiflis’teki kültürel hayatın imkânlar ölçüsünde canlı olduğu söylenebilir.
Ajaruli Haçapuri Yöresel yemekler; Hacapuri (telafuzu Ğaçapuri), hingali (telafuzu Ğıngali), cakapuli (telafuzu çakapuli), sasivi (sasastvi), soğuk salata ve balık çeşitleri ile ünlüdür. Yemeklerin lezzetinde doğal yetiştirilen meyve ve sebzelerin payı önemlidir.
Bazı Ek Bilgiler;
Gürcistan’da çalışma saatleri 9:00-17:00 veya 9:30-17:30 arasındadır. Fakat bazı yerler (Noter gibi) 11:00-16:30 arası çalışmaktadır.Gürcistan ile Türkiye arasında +1 saat fark vardır. Örneğin; Türkiye’de saat 10:00 ise Gürcistan’da saat 11:00’dır.
Gürcistan’da Gürcüce ana dili sonrasında halkın çoğu Rusça bilmektedir. İngilizce 25 yaş altı gençlerde daha yaygındır, orta yaş ve üstü ingilizce bilen genel olarak pek yoktur.
Herkes için geçerli olmasa da Batum’da Türklere karşı sempati vardır ve çok sayıda yaşayan Türkün dışında kolaylıkla Türkçe bilen Gürcülere de rastlayabilirsiniz, ingilizce bilen birilerini bulmak biraz zordur.
Tiflis bölgesinde Ruslara karşı sempati daha ağırdır, Gürcüce ve Rusçadan sonra ingilizce iletişim sağlamak daha kolaydır, Türkçe bilen bulmak biraz daha zordur.
Gürcistan’da Resmi Tatil Günleri 2022
- 1-2 Ocak : Yılbaşı
- 7 Ocak : Noel Bayramı (Ortodoks)
- 19 Ocak : Vaftiz Günü – Epiphany (Eastern)
- 3 Mart : Anneler Günü
- 8 Mart : Kadınlar Günü
- 9 Nisan : Bağımsızlık Günü – Independence Restoration Day
- 22 Nisan : Orthodox Good Friday
- 23 Nisan : Orthodox Holy Saturday
- 24 Nisan : Orthodox Easter Sunday
- 25 Nisan : Orthodox Easter Monday
- 9 Mayıs : Zafer Günü (Victory Day)
- 12 Mayıs : St Andrew’s Günü
- 26 Mayıs : Bağımsızlık Günü
- 28 Ağustos : Aziz Meryem Ana Günü
- 14 Ekim : Svetitskhovloba (Day of Svetitskhoveli Cathedral)
- 23 Kasım : Aziz Giorgi Günü
